Το ποδήλατο είναι ένα όχημα με δύο τροχούς που κινήτε από την μυϊκή δύναμη που ασκεί ο αναβάτης με τα πόδια του στα πετάλια. Τα σημερινά ποδήλατα κυκλοφόρησαν αρχικά τον 20ο αιώνα, την εποχή που ανακαλύφθηκε και το αυτοκίνητο. Τα ποδήλατο ήταν και είναι από τα μέσα που κοστίζουν πολύ λιγότερο από τα άλλα. Έτσι, έγιναν πολύ δημοφιλείς.
Πολλοί άνθρωποι δυσκολευόταν να χρησιμοποιήσουν το ποδήλατο γιατί έπρεπε να οδηγούν σε ανώμαλο έδαφος, να προσέχουν τις άμαξες που περνούσαν από τον δρόμο αλλά και να οδηγούν τα ποδήλατά τους χωρίς πετάλια. Ο Γερμανός Κάρλ φον Νράις εφηύρε το πρώτο ποδήλατο που έγινε δημοφιλής σε όλο τον κόσμο. Συνέδεσε δηλαδή δύο τροχούς με μια ράβδο και έτσι ο ποδηλάτης καθόταν πάνω στη ράβδο και έσπρωχνε με τα πόδια του για να κινηθεί. Αργότερα ο Ντένις Τζόνσον κατασκεύασε ελαφρύτερα ποδήλατα χρησιμοποιόντας μεταλλικούς σωλήνες. Όμως, τα πετάλια εξακολουθούσαν να μην υπάρχουν και οι άνθρωποι να αναγκάζονται να μετακινούνται με την δύναμη των ποδιών τους. Μετά από την ανακάλυψη κάποιον σχεδίων του Ντα Βίντσι ο οποίος είχε σχεδιάσει το 1452-1519 ένα ποδήλατο με πετάλια, έναν μηχανισμό και αλυσίδα. Ο Σκοτσέζος Κεπάτρικ ΜακΜίλαν κατασκεύασε το πρωτο ποδήλατο με πετάλια αλλά χωρίς αλυσίδα. Το ποδήλατο με πετάλια βελιώθηκε πολύ περισσότερο το 1860 από τον Πιέρ Λαλεμάν ο οποίος προσάρτησε πετάλια και στρόφαλους στον μποστινό τροχό ενός ποδηλάτου. Αυτά τα ποδήλατα ονομάστηκαν velocipedes και διευκόλυναν τους αναβάτες. Έτσι επειδή δεν ήταν υποχρεωμένοι να ωθούν το ποδήλατο με τα ποδια, μπορούσαν να αναπτύξουν μεγαλύτερη ταχύτητα. Η γέννηση των ποδηλατοδρωμιών έδωσε νέα πνοή στον σχεδιασμό των ποδηλάτων. Το θέμα της ταχύτητας απασχολούσε ιδιαίτερα τους εφευρέτες και καθώς δεν είχαν εφευρεθεί ακόμα τα γρανάζια, ο μόνος τρόπος κατασκευής ταχύτερων ποδηλάτων ήταν ο εξοπλησμός τους με με μεγαλύτερους τροχούς, οι οποίοι διένυαν μεγαλύτερη απόσταση από τους μικρότερους, σε κάθε περιστρωφή των πεταλιών. Ο Άγγλος Τζέιμς Στάρλι σχεδίασε το ποδήλατο με τροχούς διαφορετικής διαμέτρου αλλά αποδείχθηκε δύσχρηστο για πολλούς ανθρώπους. Επίσης, ήταν πολύ επικίνδυνο σε περίπτωση πτώσης, λόγω της μεγάλης απόστασης του καθίσματος από το έδαφος. Το 1885 ο Τζον Κεμπ Στάρλι δημιούργησε ένα ποδήλατο που διέθετε πετάλια που κινούσαν μια αλυσίδα προσαρτημένη στον πίσω τροχό. Διέθετε, επίσης, γρανάζια που επέτρεπαν την περιστοφή πίσω τροχού περισσότερες από μία φορές για κάθε περιστροφή των πεταλιών. Σύντομα, οι τροχοί των ποδηλάτων απέκτησαν το ίδιο μέγεθος ομως, ήταν σκληροί και άκαμπτοι και μετέδιδαν κάθε τράνταγμα στη σέλα ου ποδηλάτη. Το 1888 ο Τζον Ντάνλοπ προσάρμοσε λάστιχα στις ρόδες του ποδηλάτου.
Μπορεί το βασικό σχέδιο του ποδηλάτου να μην έχει αλλάξει όμως έχει υποστεί τροποποιήσεις. Τα φαρδιά λάστιχα και το δυνατό τους κράτημα σ' ένα ποδήλατο βουνού ή ανώμαλου δρόμου εξασφαλίζουν ότι ένα μεγάλο μέρος της επιφάνειας του ελαστικού ακουμπά στο έδαφος κατά την κίνηση του και αυτό βοηθά τον αναβάτη να διατηρεί την ευθυτενή στάση του. Τα αγωνιστικά ποδήλατα έχουν στενά λάστιχα, με αποτέλεσμα να μειώνεται η επιφάνεια επαφής με το έδαφος. Αυτό εξασφαλίζει τη μετατροπή όλης της μυϊκής ενέργειας που καταλανώνει ο ποδηλάτης σε κινητική ενέργεια του ποδηλάτου. Τα ποδήλατα ανώμαλου δρόμου διαθέτουν ανθεκτικούς σκελετούς, εξοπλησμένους με αποσβεστήρες κραδασμων δηλαδή αμορτισερ. Τα ποδήλατα αυτά διαθέτουν δισκόφρενα, που λειτουργούν σφίγγοντας τον περιστρεφόμενο τροχό από το κέντρο του. Τα αγωνιστικά ποδήλατα χρησιμοποιούν ένα σύστημα φρένων με δαγκάνες που εφαρμόζουν στο στεφάνι του τροχού. Οι σκελετοί των σύγχρονων ποδηλάτων κατασκευάζονται από ελαφριά κράματα μετάλλων ή σύνθετα υλικά όπως πλαστικό ενισχυμένο με ανθρακονήματα. Οι υπερυψωμένες σέλες και τα χαμηλά, κυρτά τιμόνια επιτρέπουν στον ποδηλάτη να σκύβει διατηρώντας πιο αεροδυναμική στάση κατα την οδήγηση.
Πολλοί άνθρωποι δυσκολευόταν να χρησιμοποιήσουν το ποδήλατο γιατί έπρεπε να οδηγούν σε ανώμαλο έδαφος, να προσέχουν τις άμαξες που περνούσαν από τον δρόμο αλλά και να οδηγούν τα ποδήλατά τους χωρίς πετάλια. Ο Γερμανός Κάρλ φον Νράις εφηύρε το πρώτο ποδήλατο που έγινε δημοφιλής σε όλο τον κόσμο. Συνέδεσε δηλαδή δύο τροχούς με μια ράβδο και έτσι ο ποδηλάτης καθόταν πάνω στη ράβδο και έσπρωχνε με τα πόδια του για να κινηθεί. Αργότερα ο Ντένις Τζόνσον κατασκεύασε ελαφρύτερα ποδήλατα χρησιμοποιόντας μεταλλικούς σωλήνες. Όμως, τα πετάλια εξακολουθούσαν να μην υπάρχουν και οι άνθρωποι να αναγκάζονται να μετακινούνται με την δύναμη των ποδιών τους. Μετά από την ανακάλυψη κάποιον σχεδίων του Ντα Βίντσι ο οποίος είχε σχεδιάσει το 1452-1519 ένα ποδήλατο με πετάλια, έναν μηχανισμό και αλυσίδα. Ο Σκοτσέζος Κεπάτρικ ΜακΜίλαν κατασκεύασε το πρωτο ποδήλατο με πετάλια αλλά χωρίς αλυσίδα. Το ποδήλατο με πετάλια βελιώθηκε πολύ περισσότερο το 1860 από τον Πιέρ Λαλεμάν ο οποίος προσάρτησε πετάλια και στρόφαλους στον μποστινό τροχό ενός ποδηλάτου. Αυτά τα ποδήλατα ονομάστηκαν velocipedes και διευκόλυναν τους αναβάτες. Έτσι επειδή δεν ήταν υποχρεωμένοι να ωθούν το ποδήλατο με τα ποδια, μπορούσαν να αναπτύξουν μεγαλύτερη ταχύτητα. Η γέννηση των ποδηλατοδρωμιών έδωσε νέα πνοή στον σχεδιασμό των ποδηλάτων. Το θέμα της ταχύτητας απασχολούσε ιδιαίτερα τους εφευρέτες και καθώς δεν είχαν εφευρεθεί ακόμα τα γρανάζια, ο μόνος τρόπος κατασκευής ταχύτερων ποδηλάτων ήταν ο εξοπλησμός τους με με μεγαλύτερους τροχούς, οι οποίοι διένυαν μεγαλύτερη απόσταση από τους μικρότερους, σε κάθε περιστρωφή των πεταλιών. Ο Άγγλος Τζέιμς Στάρλι σχεδίασε το ποδήλατο με τροχούς διαφορετικής διαμέτρου αλλά αποδείχθηκε δύσχρηστο για πολλούς ανθρώπους. Επίσης, ήταν πολύ επικίνδυνο σε περίπτωση πτώσης, λόγω της μεγάλης απόστασης του καθίσματος από το έδαφος. Το 1885 ο Τζον Κεμπ Στάρλι δημιούργησε ένα ποδήλατο που διέθετε πετάλια που κινούσαν μια αλυσίδα προσαρτημένη στον πίσω τροχό. Διέθετε, επίσης, γρανάζια που επέτρεπαν την περιστοφή πίσω τροχού περισσότερες από μία φορές για κάθε περιστροφή των πεταλιών. Σύντομα, οι τροχοί των ποδηλάτων απέκτησαν το ίδιο μέγεθος ομως, ήταν σκληροί και άκαμπτοι και μετέδιδαν κάθε τράνταγμα στη σέλα ου ποδηλάτη. Το 1888 ο Τζον Ντάνλοπ προσάρμοσε λάστιχα στις ρόδες του ποδηλάτου.
Μπορεί το βασικό σχέδιο του ποδηλάτου να μην έχει αλλάξει όμως έχει υποστεί τροποποιήσεις. Τα φαρδιά λάστιχα και το δυνατό τους κράτημα σ' ένα ποδήλατο βουνού ή ανώμαλου δρόμου εξασφαλίζουν ότι ένα μεγάλο μέρος της επιφάνειας του ελαστικού ακουμπά στο έδαφος κατά την κίνηση του και αυτό βοηθά τον αναβάτη να διατηρεί την ευθυτενή στάση του. Τα αγωνιστικά ποδήλατα έχουν στενά λάστιχα, με αποτέλεσμα να μειώνεται η επιφάνεια επαφής με το έδαφος. Αυτό εξασφαλίζει τη μετατροπή όλης της μυϊκής ενέργειας που καταλανώνει ο ποδηλάτης σε κινητική ενέργεια του ποδηλάτου. Τα ποδήλατα ανώμαλου δρόμου διαθέτουν ανθεκτικούς σκελετούς, εξοπλησμένους με αποσβεστήρες κραδασμων δηλαδή αμορτισερ. Τα ποδήλατα αυτά διαθέτουν δισκόφρενα, που λειτουργούν σφίγγοντας τον περιστρεφόμενο τροχό από το κέντρο του. Τα αγωνιστικά ποδήλατα χρησιμοποιούν ένα σύστημα φρένων με δαγκάνες που εφαρμόζουν στο στεφάνι του τροχού. Οι σκελετοί των σύγχρονων ποδηλάτων κατασκευάζονται από ελαφριά κράματα μετάλλων ή σύνθετα υλικά όπως πλαστικό ενισχυμένο με ανθρακονήματα. Οι υπερυψωμένες σέλες και τα χαμηλά, κυρτά τιμόνια επιτρέπουν στον ποδηλάτη να σκύβει διατηρώντας πιο αεροδυναμική στάση κατα την οδήγηση.
Η εφεύρεση του ποδηλάτου
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ πρώτη κατασκευή που θυμίζει ποδήλατοδημιουργήθηκε στην Γαλλία το 1790 από τον Κόμη Μεντ ντε Σιβράκ. Ονομαζόταν σελεριφέρ, ήταν ξύλινη κατασκευή που θύμιζε σκούτερ και δεν είχε πετάλια ούτε τιμόνι! Ενα παρόμοιο βελτιωμένο μοντέλο με μηχανισμό που θύμιζε τιμόνι εφαρμόστηκε στην μπροστινή ρόδα το 1816 από έναν Γερμανό Βαρώνο, τον Καρλ βον Ντράις του Σάρμπουρν. Το ονόμασε Ντράισιέν.
Στην χρησιμοποίηση των δύο παραπάνω πρωτοτύπων ο αναβάτης καθόταν σε μία θέση ανάμεσα στις 2 ρόδες (ιδίου μεγέθους) χρησιμοποιώντας τα πόδια του στο έδαφος για να κινηθεί όπως στα σκούτερ. Η κατασκευή του Ντράις που παρουσιάστηκε στο Παρίσι το 1818 παρότι έλαβε αρκετό ενθουσιασμό από το κοινό αρχισε να χρησιμοποιείται σε επίπεδα δρομάκια, καλά στρωμένα σε κήπους και πάρκα στα οποία δεν είχε πρόσβαση το πολύ κοινό. Η χρήση του λοιπον περιορισμένη.
Μερικοί ιστορικοί αναφέρουν ως εφευρέτη του ποδηλάτου τον Κιρκπατρικ ΜακΜίλαν, έναν Σκωτσέζο σιδηρουργό (1812-1978). Μία μέρα ο Μακμίλαν το 1839 παρακολουθούσε τους ανθρώπους να κάνουν ποδήλατο χρησιμοποιώντας στο έδαφος τα πόδια τους για να κινηθούν και σκέφτηκε ότι θα υπήρχε καλύτερος τρόπος για αυτό.